Gewoon thuis wonen
Zo gewoon is dat anders helemaal niet. Zeker niet voor mensen die gewend zijn intensieve begeleiding te krijgen in een instelling. Onder druk van bezuinigingen werd in de regio Midden Holland een pilot uitgevoerd, waarin in totaal zo’n 50 mensen leerden om zelfstandig te gaan wonen. Dat was voor hen nogal een drempel en doet natuurlijk vraagtekens rijzen of het om een ordinaire bezuiniging gaat, om weer een afbraak van de zorg. Net zoals we eerder zagen in de thuiszorg, de ouderenzorg en de jeugdzorg nietwaar? Toch kun je je afvragen wat bezuinigingen in zorgsector precies teweeg hebben gebracht. Om te beginnen bij het zelfstandig wonen project: geen van de deelnemers wilde naderhand weer naar de instelling terug. De druk die op de ketel werd gezet omdat het wonen in een beschermd wonen instelling nu eenmaal erg duur is, kan dus zomaar tot een betere, passende oplossing hebben geleid. Want nu was er de noodzaak om eens te onderzoeken of er geen betere, efficiëntere zorg kon worden georganiseerd. Dat het mes uiteindelijk aan twee kanten snijdt is dan ook geen toeval, maar eerder een goed berekende gok. Hoe dat in de andere zorgtakken zit die ik noemde?
Doorverwijs-cultuur
Ik kan alleen oordelen over de jeugdzorg, tegenwoordig jeugdhulp geheten. De wethouder zorg in Gouda, Corine Dijkstra, liet zien hoeveel efficiënter de jeugdzorg is geworden sinds de decentralisatie van 2015. Van een woekerende, geldverslindende machine is een geordend systeem gemaakt, met gestandaardiseerde administratie en een kostenefficiëntie die voor me voor een overheid ongekend lijkt. De stimulans hiervoor kwam onder andere van het budgetplafond dat de gemeente instelde. Die veroorzaakte prompt een doorverwijs-stop in de Jeugd-GGZ in het najaar van 2016 en 2017; een duidelijk teken dat de zaken beter moesten. Het overzicht in wachtlijsten en doorverwijzen moest verbeterd, maar er moest ook een omslag worden gemaakt in de enorme doorverwijs-cultuur naar specialistische zorginstellingen.
Samenwerking
Onder druk wordt alles vloeibaar, zeggen we dan. Bezuinigingsoperaties kunnen de creativiteit aanspreken bij bestuurders en organisaties en dat kan vastgeroeste structuren doorbreken. Is het dan eigenlijk niet vreemd dat dit niet beter uitgelegd wordt? Dit is waar (lokale) journalistiek om de hoek komt kijken, een rol die ik voor het eerst heb geprobeerd op me te nemen. Zodat de burger ook ziet dat de wethouder in het ‘Huis van de Stad’ echt niet op haar handen zit, maar aan alle touwtjes trekt die voorhanden zijn. Het is de journalistiek die dit samen met de gemeente moet brengen, precies zoals bij de nieuwe pilot voor ‘gewoon thuis’ wonen, waar zij een voorzet gaven voor het interview. De schoen wringt bij het feit dat de krant gratis wordt uitgegeven en de gemeente niet van plan is er geld bij te doen. De ietwat droge berichtgeving over jeugdzorg wordt zo op kosten van de zaak afgetikt. Ook is het lastig de burger echt te bereiken. Hoe breng je de gevolgen van gemeentebeleid zo achter de voordeur dat de artikelen ook echt gelezen worden? Enige onafhankelijkheid van de gemeente kan overigens goed zijn, al is het maar om ook te kunnen publiceren over de zaken die niet goed gaan. Zie hier het dilemma van de gratis krant.